Priština, 8. novembar 2024. – Institucija Ombudsmana u saradnji sa kancelarijom OEBS-a na Kosovu organizovala je okrugli sto na kome su predstavljeni nalazi nakon sastanaka održanih u nekoliko opština Kosova u vezi sa stanjem osnovnih ljudskih prava i sloboda sa posebnim osvrtom na prava zajednica.

Ombudsman g. Naim Ćelaj je rekao da je to odlična prilika da se sa građanima, organizacijama civilnog društva i lokalnim vlastima razgovara o mnogim pitanjima koja smatraju važnima i koja se odnose na mandat Ombudsmana.

G. Ćelaj je rekao da su opštine organi vlasti koji se bave svakodnevnim i praktičnim problemima života građana, a od njihovog rada zavisi i dobijanje neophodnih usluga koje utiču na dobrobit i život građana.

„Socijalne politike još nisu uspele da budu prioritet lokalnih samouprava, dominirajući razvojnim politikama u infrastrukturi, a uprkos ulaganjima, u velikom broju slučajeva nisu zadovoljile osnovne i vitalne potrebe, kao što su snabdevanje pijaćom vodom, kanalizacija i drugo. “, rekao je g. Ćelaj.

On je rekao da i pored dobre politike lokalnih samouprava, često nedostaju kapaciteti za pokrivanje svih potreba građana i neophodna je saradnja i koordinacija sa centralnom vlašću.

Ombudsman je dodao da su politike prostornog planiranja i zaštita životne sredine u mnogim slučajevima zanemareni, ne uspevajući da uravnoteže potrebu za ekonomskim razvojem sa značajem zaštite životne sredine.

Među ostalim problemima koji su identifikovani su zagađenje zemljišta i reka, nepravilno upravljanje otpadom, nedostatak inspektora za životnu sredinu, buka, nedostatak vode za piće u raznim selima Kosova, nedostatak kanalizacione mreže i neuključenost građana u donošenje odluka.

Druga pitanja koja su identifikovana na sastancima sa građanima su nedostatak upotrebe maternjeg jezika u upravnim, sudskim procesima i zdravstvenim službama, nedostatak upotrebe maternjeg jezika tokom testova za zapošljavanje (FSK, policija), nedostatak civilnog društva iz među zajednicama i potrebu za saradnjom predstavnika zajednica sa građanima i posetama na terenu.

Gđa. Kornelija Tejlor, vršilac dužnosti šefa Misije OEBS-a na Kosovu, rekla je da podržavaju dijalog između Institucije Ombudsmana i mogućnost zaštite ljudskih prava.

„Sednice su omogućile selima da, s jedne strane, saznaju o vašem mandatu, da iznesu svoju zabrinutost i traže savet od vas, što je, koliko sam shvatila, veoma dobro funkcionisalo. Takođe nam je omogućilo da počnemo da prikupljamo ove zabrinutosti o kome ćemo o tome razgovarati danas“, rekla je ona.

Ministar za zajednice i povratak, g. Nenad Rašić je rekao da male opštine nemaju kapacitet da vrše ova ovlašćenja na svom nivou, posebno u svim društvenim inkluzijama.

On je rekao da socijalne usluge su veoma kompleksnije i obuhvataju jedan broj usluga za koje male opštine nemaju kapacitete, tako da su od centralnih institucija pomogali da dođu na viši nivo. Ministar Rašić je dodao da opštine treba da imaju predlog onoga što smo mi pozvali specifičan ili specijalni grant koji bi morala da dodeli vlada.

Gradonačelnik opštine Orahovac g. Smajl Latifi koji je istakao značaj saradnje sa Ombudsmanom u cilju poboljšanja stanja ljudskih prava u ovoj opštini. On je dodao da se opština nalazi u teškoj situaciji zbog sudskih sporova u vezi sa kolektivnim ugovorom i zatražio da Ministarstvo finansija da odgovore opštinama po ovom pitanju i digne uzbunu i prekine ovu praksu.

Institucija Ombudsmana u saradnji sa kancelarijom OEBS-a na Kosovu organizovala je sastanke u Gračanici, Mamuši, Dragašu, Klini, Orahovcu, Letnici i Štrpcu.